همه چیز درباره سیستم مالتی پلکس
سیستم مالتی پلکس
اگر از مصرف کنندگان محصولات ایرانخودرو باشید حتما اسم سیستم مالتی پلکس به گوشتان خورده این سیستم برقی در واقع ساده سازی سیم کشی خودرو به کمک کامپیوتر ها میباشد که اولین بار بر روی سمند هایی که معروف به سمند های مالتی پلکس بودن نصب شد .
حال قبل از اینکه به ادامه این بحث بپردازیم بیایید تا بررسی کوتاهی درباره سیستم برقی خودرو ها و سیم کشیشان داشته باشیم در دهه های گذشته دورانی که ماشین ها عمدتا وسیله نقلیه محسوب میشدند و آپشن های خاصی نداشتند سیم کشی آن ها به ساده ترین شکل ممکن انجام می شد یعنی از کنترلر (کلید) رشته سیم مستقیمی به ادوات و تجهیزات مربوط کشیده شده بود و بلافاصله بعد از تغییر حالت کنترلر برق مستقیما به قطعه مورد نظر میرسید و شروع به کار میکرد به عنوان مثال به هنگام چرخاندن پله دسته راهنما برق مستقیما از دسته راهنما عبور میکرد و به چراغ های جلو و عقب میرسید و آن ها را روشن میکرد و یا به هنگام ترمز گیری رشته سیمی از پشت پدال ترمز ، برق را به چراغ های خطر عقب رسانده و چراغ ترمز روشن میشد .
این نوع سیم کشی مزایا و معایبی را بدنبال خود داشت برای مثال عیب یابی سیم کشی در این خودرو ها سخت و دشوار بود ، به دلیل تعداد بالای دسته سیم ها ، تجهیزات و ادوات زیادی را نمیشد در این خودرو ها نصب کرد .
مشکل دیگر این بود که به دلیل سیم کشی های متعدد خطر اتصالی و آتش سوزی در این خودرو ها بیشتر بود ولی از طرف دیگر برای خودرو های ساده با ادوات کم روشی اقتصادی بود .
پیدایش سیستم مالتی پلکس
رفته رفته خودرو ها علاوه بر استفاده به عنوان وسیله نقلیه ، دیگر جنبه رفاهی و تجملاتی نیز پبدا کرده بودند و روز به روز به تعداد آپشن ها و ادوات آن ها اضافه میشد و عملا دیگر استفاده از روش های سنتی و ساده برای سیم کشی این تعداد قطعه نشدنی بود و اگر هم امکان پذیر بود هزینه سنگین و مشکلات متعددی را به همراه داشت .
در این زمان بود که غول تکنولوژی و تجهیزات الکترونیکی ، یعنی شرکت بوش آلمان (BOSCH) بستری را به نام شبکه کن (CAN) برای تبادل و ارسال اطلاعات اختراع کرد ، این اختراع تحولی عظیم و راه حلی مناسب برای سیستم برقی خودرو ها بود ، در واقع این شبکه راهی برای ارسال و دریافت اطلاعات به صورت سیگنالی می باشد . با پیدایش این سیستم سیم کشی خودرو ها به طور کل متحول شد به شکلی که دیگر خبری از سیم کشی های پیچده و دسته سیم های متعدد نبود و در عین حال محدودیتی برای تعداد تجهیزات و ادوات نیز دیگر مطرح نبود .
به کمک شبکه کن بود که سیستم مالتی پلکس پدید آمد .
روش کارکرد سیستم مالتی پلکس
در سیستم برقی های مالتی پلکس تجهیزات خودرو به بخش های مختلفی تقسیم می شود ، به عنوان مثال تجهیزات جلوی خودرو مثل چراغ های جلو ، مه شکن های جلو ، بوق ، برف پاک کن ها در یک بخش و سایر تجهیزات هم در بخش های دیگر قرار میگرفتند که کنترل تجهیزات هر یک از این بخش ها بر عهده یک کامپیوتر کوچک است ، در سیستم مالتی پلکس به این کامپیوتر های کوچک اصطلاحا نود (NODE) گفته میشود این نود ها بسته به شرکت طراحی کننده سیستم برقی خودرو تعداد مختلفی دارند به عنوان نمونه ، ما در خودرو های خانواده دنا شاهد دو سیستم برقی مختلف هستیم ، سازه پویش (SPCO) و کروز (CROUSE) که در سیستم برقی سازه پویش از 5 نود استفاده شده و در سیستم برقی کروز از 3 نود در حقیقت ادوات برقی خودرو در سیستم برقی سازه پویش به 5 بخش تقسیم شده اند که نود های آنها عبارتند از : FN (نود جلو) ، RN (نود عقب) ، DCN (نود داخل درب) ، CCN (نود مرکزی) و ICN (نود پشت آمپر) و در سیستم برقی کروز این تجهیزات به 3 بخش تقسیم شده اند که نود های آنها عبارتند از : FCM (نود جلو) , BCM (نود زیر فرمان) و ICN (نود پشت آمپر) میباشند .
نحوه عملکرد این سیستم که هم باعث کاهش سیم کشی و هم سهولت در عیب یابی شده به این شکل است که این کامپیوتر های کوچک در بستر شبکه کن با هم در ارتباط اند و این ارتباط تنها و به کمک دو رشته سیم شبکه و دو رشته سیم برق انجام میشود که اطلاعات و فرامین مختلف از طریق دو رشته سیم شبکه ارسال و دریافت میشوند .
برای مثال در سیستم برقی سازه پویش به هنگام استفاده از دسته راهنما و روشن کردن چراغ های کوچک این فرمان از طریق رشته سیم متصل به نود CCN یا همان نود مرکزی به این نود رسیده و این نود هم در بستر شبکه کن این دیتا را به نود جلو و نود عقب ارسال کرده و این 2 نود هستند که برق را به چراغ های جلو و عقب میرسانند و آنها را روشن میکنند ، در این حالت است که دیگر خبری از سیم کشی مستقیم از کلید ( دسته راهنما ) به تجهیزات ( چراغ های عقب و جلو ) نیست .
مزایای سیستم های مالتی پلکس
- عیب یابی ساده
- سیم کشی ساده تر
- قابلیت ایجاد تغییرات و یا اضافه کردن آپشن ها به صورت نرم افزاری
مثال : فعال کردن آپشن دبل رفلکتور به کمک دستگاه دیاگ - کاهش احتمال آتش سوزی به دلیل کاهش تعداد سیم ها
- کاهش خطای عملکرد بدلیل نبود نویز در سیستم
- عمر طولانی تر
- الویت بندی عملکرد ها
- سرعت پاسخ دهی بالا
نحوه عملکرد سیستم آپگریدر (هوشمند ساز) خودرو های دنا
قطعه آپگریدر یا همان هوشمند ساز قطعه ای میباشد که با اتصال آن به پرت دیاگ خودرو و بدون هیچ گونه تغییر در سیمکشی خودرو بیش از ده آپشن نظیر پاور ویندوز ، چراغ روز ( خودرو های دنا معمولی ) ، تست گیج ، حالت تابستانه و …. را به خودرو شما اضافه میکند و اما امتیاز شاخص این قطعه و نحوه عملکرد آن این است که هنگامی که این قطعه به پرت دیاگ وصل میشود همچون یکی از نود های خودرو عمل میکند و فرامین مربوط به آپشن ها را در همان بستر شبکه کن با سایر نود ها تبادل میکند و این امر امنیت بالا و جلوگیری از بروز مشکل در سیم کشی خودرو را تضمین میکند .
برای مطالعه بیشتر در مورد آپگریدر میتوانید به این لینک مراجعه نمایید ….
مزیت آپشن های آپگریدر نسبت به سایر آپشن های افتر مارکت
به عنوان مثال برای نصب آپشن پاور ویندوز در صورتی که به مراکز و فروشگاه های نصب آپشن مراجعه نمایید متوجه این موضوع میشوید که برای این کار اقدام به تغییر در سیم کشی خودرو و اتصال قطعه مد نظر میکنند که دست کم در این کار ده رشته سیم دستکاری میشود و این تغییرات در سیستم های مالتی پلکس باعث ایجاد مشکلات و ارور های متعدد میشود و از طرفی نحوه عملکرد این سیستم ها نیز به صورت غیر هوشمند میباشد به این شکل که در این قطعه ها تعریف شده است ، پس از قفل درب ها هر یک از موتور های شیشه بالابر به مدت 5 ثانیه روبه بالا کار کنند این در صورتی است که در طولانی مدت این کار باعث وارد شدن فشار مضاعف بر روی بالابر ها و خرابی آنها میشود زیرا در صورتی که شیشه بسته باشد یا به حالت نیمه باز باشد باز هم بالابر ها به مدت 5 ثانیه کار میکنند و به آنها فشار وارد میشود ولی در خصوص آپگریدر این مشکل وجود ندارد زیرا این قطعه با سایر نود ها در ارتباط است و موقعیت دقیق هر شیشه را بررسی میکند و فقط تا زمان بسته شدن کامل شیشه فرمان بالابر را صادر میکند .
برای خواندن مقاله پاور ویندوز به این لینک مراجعه فرمایید ….
